دانستنی های ازگیل

دانستنی های ازگیل

نام ترکی من ازگیل است در گیلکیبه من کنوس میگویند . در شناسنامه ایرانی من شهرتم را طبری و در شناسامه ژزمانی قید کرده اند و در کتب گیاه شناسی قدیم ازگیل را زعرور کبیر دانسته اند و کنوس طبری خوانده اند . زادگاه اولیه ازگیل ایرانی و نواحی معتدل آسیا و اروپا است . در بیشتر خواص بازالزالک یکسان است ، دارای ویتامین «آ» به صورت جوهر هویج و ویتامین های «ت» و «ث» سرشار از تانن بوده ، میوه و برگ ازگیل به عنوان قابض و رفع التهاب امعاء توصیه و تجویز شده است.

بقیه در ادامه مطلب

میوه ی رسیده ی ازگیل دارای قند و جوهر لیمو است. اگر می خواهید ازگیل را برای معالجه ی اسهال خونی بخورید. به طور صبحانه دویست تا سیصد گرم میوه آنرا بدون پوست میل نمایید و نیز میتوانید یک کیلو میه ازگیل را با کمی شکر به صورت شربت در آورده ، و چهار روز متوالی ، روزی یک چهارم آن ار نوش جان نمایید. هسته ی زالزالک به علت داشتن کمی اسید سیانیدریک ، عنصری سمی است و خوردن آن خطرناک است ولی هسته ی ازگیل از این سم خیلی کمتر داشته و خوراکی است . آن را بکوبید و گرد آن را به مقدار یک قاشق چایخوری با چای یا شربت ریشه جعفری بخورید تا سنگ های کلیه و مثانه را از بین ببرد .
قلندران و درویشان از قدیم چوبدستی و چماق خود را از چوب ازگیل درست می کردند . معتقد بودند که در دست داشتن چوب ازگیل خواص زیادی دارد و اخیرا یکی از پزشکان سرشناس اروپا معتقد است که اگر زنان باردار گردن بندی زا چوب ازگیل به گردن آویزان نمایند از سقط جنین آنها خودداری خواهد شد و برای این کار آمار زیادی نشان داد است .

زالزالک

من بچه ی زال ، زالزالک هستم . در فارس به من کیل- در اصفهان به من کویچ- در تنکابن و مازندران ، کرجیل می گویند . در کبت گیاه شناسی قدیم ، لقب زالزالک زعرور بود و اکنون به زالزلک معروف شده ام ، و این نام جدید از موقعی روی زالزالک گذاشته شد که فروشندگان دروه گرد ، مرا بچه ی زال تصور کردند . در فارسی به میوه درخت سد بستاین «کنار» و به نوع کوهای آنزال می گویند . و چون میوه هیا ما به هم شبا هت دارند و عده ای مرا بچه زال و زالزالک صدا کرده اند . زالزالک دو میوه شبیه به هم بوده ، و در خواص یکسان می باشیم . ولی هیچگاه با هم نسبت نداریم .
من یک میوه ی ایرانی هستم ، ولی از قدیم علاوه بر ایران ، در قسمت های معتدل اروپا و آسیا مرا کاشته اند . در ایارن فقط از میوه ی زالزالک استفاده می کنند ، ولی در اروپا از گل زالزالک که مصرف داروسازی دراد ، بیشتر بهره برداری کرده و مجال میوه شدن را به من نمی دهند . میوه زالزالک پیشقراول پاییر است ، در آخرین روزهای فصل تابستان به بازار می آیم و برادر بزرگ تر از ازگیل کمی دیرتر می رسد .
در کشاورزی معمولا از تنهی درخت های ما دو برادر به عنوان پایه برای پیوند میوه های شاداب استفاده میکنند ، و بهترین نوع به اصفهان در نتیجه ی پیوند با درخت م بهعمل یم آید ، میوه من ازگیل هر دو خنک بوده ، و دارای مقدرا زیادی تانن هستیم . در اثر پیوند ، خوب رسیده و شیرین می شویم ، مرهم سینه و برطرف کننده التهاب معده و صفرا ی باشیم و میوه نارس و غیر پیوندی ما دارای طعم گس بوده ، رطوبت معده راجمع و اسهال را درمان میکند .
در ایران ما را موقعی از درخت می کنند که کاملا رسیده وشاداب باشیم ، ولی فرنگی ها میوه ی ازگیل را کال چیده روی کاه انبار یم کنند و موقعی که در اثر ماندن رسیده و نرگ آن قهوه ای شد ، جهت فروش به بازار می آورند . از نظر غذاشناسی کار ایرانیان پسندیده تر است ، میوه ی ما دارای ویتامین های آ-بو ث و جوهر لیمو است و برای مبتلایان به ورم روده ی بزرگ زیاد تجویز و توصیه شده ایم – برای تقویت قلب و کم خونی و سل اثر نیکویی درایم و رنگ زرد و صورتی میوه من ، همانند جوهر زردک است ، و در بدن تبدیل به ویتامین «آ» میشود .
 گل من کمی معطر است و برای مصرف دارو سازی آن را قبل از آنکه غنچه آن کاملا باز شود می چینند دارای عوامل مهم شیمیای است و ترکیباتی که از آن استخراج می کنند ، در طب جدید و داروسازی مصرف فراوان دارد . این گل ضد تشنج بوده ، و حرکات نامنظرم قلب را تنظیم می کند .
یک داروی مفید و خصوصی بر ضد تپش قلب وضربان شدید آن است – مقدار خوراک آن به ثورت کوبیده 2 تا چهار گرم گرد آن است و به طور تنتورسی قطره تاهفتاده قطره در شبانه روز میباشد و عصاره ی مایع آن بیست قطره تا سی قطره در 24 ساعت داده می شود .
میوه من مقوی معده بوده ، اشتها را زیاد می کند . جهت رفع اسهال و سر درد شدید نافع است ، ضماد گوشت میوه من جهت اورام سخت و باد سرخ تجویز می شود – نوع کوهی من کوچکتر از بستانی و قابض تر از سنجد بوده ، از قی و خونریزی معده جلوگیری میکند . در بجنورد به من دولانا می گویند